Veulens? Bescherm ze tegen spoelworm!

Besmetting met spoelwormen (Parascaris equorum) komt bij jonge paarden veelvuldig voor en vormt bij veulens en jaarlingen een belangrijk risico voor de gezondheid. Gelukkig bouwen paarden een natuurlijke afweer op tegen deze worm, waardoor een spoelwormbesmetting na een leeftijd van 18 maanden bijna niet meer voorkomt.

De spoelworm kan jarenlang overleven

Spoelwormen zijn de grootste wormen die bij veulens voorkomen. Bijna alle jonge paarden raken wel een keer met de spoelworm besmet. De vrouwelijke spoelwormen kunnen tot 40 cm lang worden en hun eiproductie is enorm. Dagelijks leggen ze duizenden eieren, die jarenlang in de omgeving kunnen overleven. Hierdoor kan zelfs een relatief lage wormbesmetting resulteren in een (zeer) hoge weidebesmetting, waarbij veulens zichzelf, elkaar en toekomstige veulens kunnen besmetten. Ontworm daarom altijd met een ei-dodend middel. Laat je adviseren door je dierenarts!

Wanneer een veulen spoelwormeitjes inslikt, komen de larven in de dunne darm uit het ei. Ze kruipen door de darmwand en maken via de bloedvaten een trektocht door het lichaam. Via de lever komen de larven na twee weken in de longen, waar ze worden opgehoest en ingeslikt waardoor ze weer in de dunne darm belanden. Daar groeien zij uit tot volwassen wormen.

Wist je dat…

Spoelworm bij veulens beschouwd wordt als de meest potentieel ziekteverwekkende parasiet?

Schadelijke effecten spoelworm

Lichte spoelwormbesmettingen kunnen lang onopgemerkt blijven, maar als het veulen een wat zwaardere besmetting heeft, kan het last krijgen van hoestbuien en neusuitvloeiing en achterblijven in de groei. Ernstige infecties kunnen zelfs tot koliek of tot verstopping van de darm leiden. Typerend zijn een dikke buik, slechte groei en dof haar.

11 tips om spoelwormbesmettingen bij veulens te voorkomen:

1. Ontworm regelmatig met een ei-dodend middel.
2. Verlaag de kans op omgevingsbesmetting, door mest te verwijderen van het weiland en uit de stal.
3. Zorg voor een goede algemene gezondheid van het veulen (voeding, stress, andere ziekten…).
4. Zet de jonge en pasgeboren veulens op schoon weiland. Dit is weiland wat pas ingezaaid is of waar nooit paarden hebben gelopen. Ook weiland waar de vorige keer schapen of koeien hebben gelopen of gehooid is schoon.
5. Doseer het ei-dodend middel accuraat om onderdosering te voorkomen. Gebruik een meetlint om het gewicht goed in te schatten en ga bij een groep leeftijdsgenoten uit van het gewicht van het zwaarste dier in de groep.
6. Verplaats veulens regelmatig van weide indien mogelijk en ontworm niet vlak voor het verplaatsen. 
7. Maai het gras op mestplekken kort.
8. Voer de paardenmest af. Gebruik geen paardenmest om het weiland te bemesten.
9. Voorkom overbezetting van je weiland en/of stallen. Het heeft de voorkeur om bij permanente begrazing niet meer dan 2 paarden per hectare land te weiden.
10. Roteer indien mogelijk jaarlijks met andere grazers, zoals koeien of schapen, om de weidebesmetting te verlagen.
11. Zet nieuwe paarden eerst in een aparte stal of paddock (quarantaine). Voer dan eerst mestonderzoek uit en/of behandel je paarden voordat je ze bij de kudde voegt.

Ontworm je veulen met het juiste middel

Voor spoelworminfecties worden vooral fenbendazol en pyrantel ingezet. Het is belangrijk dat we de werkzaamheid van deze middelen zo goed mogelijk bewaken om te voorkomen dat we in de toekomst geen worminfecties meer kunnen behandelen! Daarom wordt onder andere geadviseerd om veulens jonger dan 60 dagen niet te ontwormen tegen spoelworm (tenzij er een medische indicatie voor is) en de verschillende behandelingen met een zo lang mogelijke interval toe te passen.

Het opstellen van een goed ontwormplan is maatwerk. Laat je daarom altijd adviseren door een dierenarts over het juiste ontwormschema voor je veulen(s).

Fenbendazol of pyrantel?

Verschillende bronnen geven aan dat de benzimidazolen (waartoe fenbendazol behoort) het meest effectief lijken tegen spoelwormen en dat fenbendazol de voorkeur heeft voor de behandeling van spoelwormen. Dit heeft verschillende redenen:

• Benzimidazolen doden naast volwassen wormen en larven ook de spoelwormeieren, waardoor de omgeving van je veulen en zijn weidemaatjes minder besmet wordt.
• Door een meer geleidelijke afdoding van spoelwormen is er mogelijk minder risico op verstopping van de dunne darm na het ontwormen.

Daar staat tegenover dat pyrantel in dubbele dosering ook werkzaam is tegen lintwormen. Deze worm kan bij het oudere veulen (vanaf speenleeftijd) belangrijk worden.

BNL-PAN-220500001