Welke ziektes bedreigen zowel baasjes als hun huisdieren?

Deze ziektes staan bekend als zoönosen en worden bijvoorbeeld veroorzaakt door talrijke microscopisch kleine parasieten, zoals kleine wormen, en bacteriën. Ze worden overgedragen tussen mens en dier door uitwendige parasieten zoals insecten en teken, die ook wel vectoren worden genoemd.

Ze zijn vooral zorgwekkend omdat ze een negatief effect kunnen hebben op de gezondheid van zowel de twee- als viervoetige leden van onze families.

Maar hoe groot is de bedreiging?

Wereldwijd zijn er elk jaar 1,3 miljoen nieuwe gevallen van leishmaniose.¹

Alleen al in Europa zijn er de afgelopen twintig jaar meer dan 360.000 gevallen van de ziekte van Lyme gemeld.²

De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat meer dan de helft van de wereldbevolking risico loopt op besmetting met ziekteverwekkers die worden overgedragen door uitwendige parasieten. Veel van de ziektes die ze kunnen veroorzaken zijn een zoönose.³

Door de stijgende temperaturen zijn de insecten, teken en andere beestjes die zoönotische ziekteverwekkers verspreiden, op weg naar nieuwe gebieden. Ze vormen een bedreiging voor de gezondheid van katten, honden en mensen.

Parasitoloog Ezio Ferroglion legt uit:

“Uit een onderzoek bij mensen die naar de spoeddienst gingen en gebeten waren door een teek, zagen we dat één op de drie van deze teken drager was van een parasiet die ook mensen ziek kan maken.”

De volgende zoönosen vormen momenteel een relevant gevaar voor zowel mensen als huisdieren:

Leishmaniose

Veroorzaakt door een protozoaire microscopische parasiet en overgebracht door vectoren zoals zandvliegen. Leishmaniose treft honden, katten en mensen. De ziekte kan orgaanfalen en huidletsels veroorzaken. De zandvlieg dient als voornaamste vector van de ziekte en is wijd verspreid in Zuid-Europa.

Babesiose

Deze ziekte, ook bekend als piroplasmose, wordt veroorzaakt door protozoën (dat zijn microscopisch kleine diertjes) die door teken worden verspreid. Ook al is de protozo die piroplasmose bij honden veroorzaakt niet dezelfde soort als de protozo die de ziekte bij mensen veroorzaakt, meer teken betekent meer risico voor beide!

Dirofilariose (hartwormziekte)

Microscopisch kleine wormen die worden overgedragen door muggen kunnen dirofilariose veroorzaken. Eén soort worm (de hartworm) kan hartfalen veroorzaken bij honden en katten alsook longproblemen bij mensen. Deze soort komt vooral voor in Zuid-Europa. Een andere soort worm tast de huid van honden, katten en mensen aan; deze ziekte heeft zich over een groot deel van Europa tot in de Baltische staten verspreid.

Ehrlichiose

Belangrijke symptomen van ehrlichiose zijn sloomheid, bloedarmoede en een verhoogde bloedingsneiging bij honden. Het wordt veroorzaakt door een bacterie en overgedragen via teken. Deze tekenvector komt bijvoorbeeld voor in Zuid-Europa.

Borreliose (ziekte van Lyme)

Borreliose of de ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie die wordt overgedragen via teken. De vector komt in heel Europa voor. Het is een ernstige aandoening bij mensen en uit zich in koorts, uitslag, spier- en gewrichtsproblemen en neurologische aandoeningen.

Bartonellose (kattenkrabziekte)

Algemeen bekend als “kattenkrabziekte”, wordt bartonellose veroorzaakt door een bacterie die wordt verspreid door vlooien en wereldwijd voorkomt. Bartonellose kan dodelijke gevolgen hebben voor sommige mensen en komt vooral voor bij mensen met sterk verminderde afweer. Symptomen zijn koorts, vergrote lymfeklieren en ontstekingen aan de ogen, het tandvlees en het hart. Huisdieren het hele jaar door beschermen tegen vlooien kan helpen het risico te verminderen dat bartonellose zich verspreidt naar mensen.

Een evoluerende bedreiging

Er zijn ongeveer 1.500 bekende infectieziekten bij de mens, waarvan naar schatting 60% van dieren afkomstig is.⁴ Sommigen zijn recentelijk ontstaan, anderen bestonden al jaren, maar komen steeds vaker voor. Dit is mede het gevolg van uitbreiden van woongebieden, waarbij mensen zich in nieuwe gebieden vestigen en in nauwer contact komen met bepaalde diersoorten.

Als voorbeeld van hoe zoönosen zich verspreiden, geeft de volgende korte video uitleg over hoe nieuwe parasieten in Centraal-Europa opduiken.

Informatie is de sleutel tot bescherming van huisdieren

Een goed geïnformeerde dierenarts is de beste bondgenoot van je huisdier tegen de toenemende dreiging van zoönosen. Omdat deze ziektes ook mensen treffen, kunnen goed geïnformeerde dierenartsen in combinatie met bescherming op maat tegen parasieten een positieve invloed hebben op de gezondheid van de mensen in je gezin.

Maar als toegewijde huisdiereigenaren kunnen we ook ons steentje bijdragen door op de hoogte te blijven van de nieuwste, betrouwbare informatie.

1. World Health Organization. (2014). A global brief on vector-borne diseases (No. WHO/DCO/WHD/2014.1). World Health Organization. 

2. WHO Regional Office for Europe & European Centre for Disease Prevention and Control (EDCD). (no date). Lyme Borreliosis in Europe. World Health Organization. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/246167/Fact-sheet-Lyme-borreliosis-Eng.pdf

3. World Health Organization. (2014). A global brief on vector-borne diseases (No. WHO/DCO/WHD/2014.1). World Health Organization.

4. Torgerson, P. R., & Macpherson, C. N. (2011). The socioeconomic burden of parasitic zoonoses: global trends. Veterinary Parasitology, 182(1), 79-95.