Aandachtspunten ‘veulenhengstigheid’?

Is er pas een veulen geboren en wil je binnenkort (weer) je merrie laten dekken? Als je de wens hebt om je merrie dit seizoen dragend te krijgen, dan kun je ervoor kiezen om haar tijdens de veulenhengstigheid te laten insemineren. Maar wat is veulenhengstigheid eigenlijk? En kan je je merrie zomaar laten insemineren? Zijn er dan nog dingen waar je op moet letten? Wij helpen je graag op weg om de beste keuzes te maken!

Wat is ‘veulenhengstigheid’ precies?

De eerste hengstigheid na de geboorte van het veulen noem je de ‘veulenhengstigheid’. Vanaf het moment dat je merrie een veulen heeft gekregen, duurt het tussen de 5 tot 15 dagen voordat ze weer hengstig wordt en vindt de eisprong, tijdens die eerste cyclus, rond de 10e dag plaats. Dit betekent dat je merrie na het veulenen (de geboorte van een veulen) in rap tempo haar baarmoeder moet opschonen. Hoe snel ze dit doet, hangt af van een aantalfactoren.

Verschillen tussen jonge(re) en oude(re) merries

Eén van die factoren is haar leeftijd. Een jonge(re) merrie heeft een meer elastische baarmoeder, waardoor deze sneller krimpt naar de oorspronkelijke grootte, makkelijker samentrekt en dus vocht kwijtraakt. De baarmoeder van een oude(re) merrie heeft hier over het algemeen meer moeite mee en zal dan ook vaker niet gereed zijn voor inseminatie tijdens de veulenhengstigheid.

We hebben enkele belangrijke aandachtspunten voor je op een rij gezet om te bepalen of je je merrie wel of niet tijdens de veulenhengstigheid laat insemineren.

Aandachtspunten na de geboorte

De bevalling van een veulen is een explosieve gebeurtenis. Vanaf het breken van de vliezen kan een veulen soms al binnen een half uur op de wereld staan. Dit betekent dat de geboorteweg bij een merrie snel opgerekt moet worden. Bovendien zijn de persweeën van een merrie sterk, wat soms tot beschadigingen van de geboorteweg leidt. Daarnaast is het belangrijk dat de nageboorte (placenta) binnen 2 uur na het veulenen er volledig afkomt. Als dit langer duurt, zal ook het herstel van de baarmoeder langer duren.

Tip: Leg de nageboorte (placenta) meteen opzij, zodat de dierenarts deze kan controleren bij de kraamvisite.

Is de placenta 6 uur na de geboorte nog niet losgekomen? Schakel dan direct je dierenarts in. Je merrie kan anders baarmoederontsteking, hoefbevangenheid, koorts of bloedvergiftiging krijgen. Zijn er beschadigingen aan de geboorteweg van je merrie of bleef de placenta langer achter? Overleg dan met je dierenarts of het verstandig is de veulenhengstigheid te gebruiken!

Aandachtspunten bij een verkeerde ligging

Soms kan een veulen tijdens de geboorte verkeerd liggen, waardoor het niet makkelijk ter wereld komt. Wanneer dit gebeurt, kan je het beste de hulp van je dierenarts inschakelen om je merrie te assisteren tijdens de bevalling. Je kunt je voorstellen dat in het geval van een verkeerde ligging, er trekkracht bij komt kijken en het veulen gedraaid of gemanipuleerd moet worden. Hierbij kan de geboorteweg van de merrie beschadigd raken. Meestal uit zich dat in kneuzingen, bloedingen of scheuren in de vaginawand of baarmoedermond.

Gelukkig herstelt een merrie vaak snel en levert dit geen problemen op voor de vruchtbaarheid op lange termijn. Het kan echter wel degelijk een motivatie zijn om je merrie tijdens de veulenhengstigheid niet te insemineren, zodat zij langer de tijd krijgt om zich te herstellen.

Aandachtspunten op dag 8 na de geboorte

Indien je overweegt om je merrie op de veulenhengstigheid te laten insemineren zal je dierenarts over het algemeen rond dag 8 na de geboorte je merrie komen nakijken. Door het optillen van de staart worden vooral de uitwendige geslachtsdelen beoordeeld: is je merrie uitgescheurd? Zit er bloed of andere uitvloeiing aan de staart, schaamlippen of achterbenen? En zo ja, hoeveel?Als daar aanleiding voor is, volgt nog een vaginaal onderzoek om schade aan de vagina en baarmoedermond uit te sluiten. Op basis van zijn of haar bevindingen zal je dierenarts een inschatting maken of en zo ja wanneer je merrie gedekt kan worden tijdens de veulenhengstigheid.

Aandachtspunten na het dekken

Als je merrie rond de 10^e dag gedekt is, controleert je dierenarts vaak 2 dagen na het insemineren of er een eisprong heeft plaatsgevonden. Deze nacontrole is zeer belangrijk. Niet alleen om te bepalen of er nogmaals sperma besteld moet worden, maar ook om de voortplantingsorganen te beoordelen. Daarnaast is het van belang om vast te stellen of er sprake is van een enkele of dubbele eisprong. Als je merrie een dubbele eisprong heeft gehad (zichtbaar op de eierstokken tijdens een echo), dan zal zij 14-15 dagen later gecontroleerd moeten worden op dracht in tegenstelling tot de gebruikelijke 18- dagen scan. Zo wordt voorkomen dat een eventuele tweeling dan niet meer gereduceerd kan worden.

BNL-REG-220500001